Wat is Neu5Gc? Wat gebeurd er bij teveel inname hiervan?

Op Social Media vind je veel foto’s van mensen die het Paleodieet volgen. Je ziet veel groentes, maar ook veel vlees zoals spek, spareribs, gehakt en stukken biefstuk. Veel mensen noemen OERsterk in één adem met Paleo. Dat is onterecht, want er is namelijk een belangrijk essentieel verschil: het gebruik van zoogdierenvlees. Of nog gedetailleerder: de inname van Neu5Gc.

Een stukje antropologie

De oermens was een slechte jager. In het boek Man the Hunter laat de auteur Richard B. Lee zien dat slechts 34 procent van de jaagpogingen slaagden. Hij trok vooral langs het water en ontwikkelde zich in het land-waterecosysteem, dus op de grens van land en water. De oermens was dus geen jager-verzamelaar, maar vooral een visser-verzamelaar in plaats van jager.

Het water gaf oorspronkelijk de grootste zekerheid van voeding (zeegroenten, schaal- en schelpdieren, vis) en niet het land (zoogdieren). 

Tot ongeveer 8000 jaar geleden de landbouw en veeteelt ontstonden. Vanaf toen is de mens veel meer rood vlees dus vlees van zoogdieren en zuivelproducten gaan eten. Zoogdierenvlees én zuivel zijn niet optimaal voor de mens, mede door de Neu5Gc.

Wat is Neu5Gc?

Zowel mensen als dieren hebben op elke cel in hun lichaam ingebouwde suikermoleculen. Zoogdieren zoals koeien, varkens, schapen en geiten hebben andere suikermoleculen op hun cellen dan mensen. De mens is een zoogdier, maar verschilt op het niveau van suikermoleculen van andere zoogdieren. Zo bevatten menselijke cellen in principe alleen het molecuul Neu5Ac (N-acetylneuraminezuur), terwijl er op de cellen van andere zoogdieren naast het Neu5Ac ook Neu5Gc (N-glycolylneuraminezuur) aanwezig is. Deze suikermoleculen hebben een belangrijke functie binnen het immuunsysteem. Bij de mens zorgt Neu5Ac ervoor dat er goede bacteriën worden aangetrokken die bij de mens horen. Anderzijds trekt Neu5Gc (zit op de cellen van alle zoogdieren m.u.v. de mens) bacteriën aan die bij deze zoogdieren horen, maar voor de mens lichaamsvreemd zijn. Zo heeft elk organisme de bacteriën die bij hem passen. 

Welk effect heeft Neu5Gc uit je voeding op je lichaam?

Mensen hebben dus andere suikermoleculen op hun cellen zitten dan andere zoogdieren. Dit komt omdat de mens gedurende de evolutie zon 3 miljoen jaar geleden – het vermogen is kwijtgeraakt om Neu5Gc aan te kunnen maken. Dankzij deze aanpassing heeft de mens zich heel flexibel over de hele wereld kunnen verspreiden. Menselijke cellen bevatten in principe alleen nog Neu5Ac. Het dierlijke Neu5Gc is vanaf deze aanpassing 3 miljoen jaar geleden een lichaamsvreemde stof geworden. 

Wat gebeurt er als je zuivel en zoogdierenvlees en dus Neu5Gc eet?

Uit onderzoek is gebleken dat het eten van te veel – zoogdierproducten ertoe leidt dat het dierlijke Neu5Gc op menselijke cellen wordt ingebouwd. Op die manier wordt jouw eigen Neu5Ac langzamerhand vervangen door het dierlijke Neu5Gc. Anders gezegd: je verandert op het niveau van deze suikermoleculen in een koe of een varken. Het gevolg is dat je bacteriën gaat toelaten die bij andere zoogdieren horen. In een gezonde situatie waarin er alleen Neu5Ac is zou dit nooit worden toegelaten. Het suikermolecuul Neu5Gc fungeert als het ware als een paard van Troje, en smokkelt verkeerde bacteriën jouw lichaam in.

Wat kan er gebeuren als ik veel zoogdierenproducten eet of drink?

Als je wekelijks veel zoogdierenproducten eet of drinkt, krijg je ook verkeerde bacteriën in je lichaam via het Neu5Gc. Het leidt tot een chronische activatie van je immuunsysteem. Het resultaat hiervan is een laaggradige ontsteking, de basis van bijna alle Westerse welvaartsziekten.

Zo is Neu5Gc in verband gebracht met verschillende aandoeningen zoals een traag werkende schildklier,  de ziekte van Hashimoto*1 (een auto-immuunziekte van de schildklier), reumatoïde artritis*2, MS*3, diabetes type 2 en kanker*4+5.

In welke voedingsmiddelen zit Neu5Gc het meest?

Neu5Gc zit voornamelijk in voedingsmiddelen die afkomstig zijn van zoogdieren. Dit zijn alle dieren die op vier poten lopen m.u.v. van dieren die we niet eten, zoals amfibiën. Niet alleen het vlees van deze zoogdieren is rijk aan Neu5Gc, maar ook hun melk en dus zuivelproducten kwark, yoghurt, kaas – die hiervan worden gemaakt. Zoals je in onderstaande tabel kunt zien bevat geitenzuivel meer Neu5Gc dan koeienzuivel.*6

Maar Richard, de oermens at toch ook veel vlees?

Dat is inderdaad wat men jarenlang heeft gedacht. Maar nieuwe inzichten geven aan dat de mens vroeger weinig zoogdierenvlees heeft gegeten. Recent onderzoek *7  toont aan dat onze voorouders geen echte vleeseters waren. Naast veel zeevoedsel en een beetje vlees vooral van gevogelte -, blijkt men vooral veel plantaardig voedsel te hebben gegeten.

De jacht was vaak moeilijk en leverde geen zekerheid op, terwijl plantaardig voedsel o.a. knollen, noten, zaden op veel plaatsen het hele jaar beschikbaar waren. De reden waarom men dacht dat de oermens veel vlees at is omdat dierenresten zoals botten veel beter bewaard blijven dan plantenresten. Dit heeft voor een vertekend beeld gezorgd.

Koppeling voeding en beweging

Daarnaast was de oermens genoodzaakt om veel te bewegen. Ze moesten namelijk zelf hun voedsel bij elkaar zoeken en bewogen daardoor veel meer dan de moderne mens. Als men dan al een keer zoogdierenvlees at, dan werd het meeste van het suikermolecuul Neu5Gc verbrand door de inspanning van de spieren. Hierdoor kreeg het nauwelijks de kans om op de cellen van de oermens ingebouwd te worden. De oermens bewoog gemiddeld 6 uur per dag, terwijl de huidige mens slechts 30 minuten beweegt. Het eten van zoogdierenvlees kan dus deels gecompenseerd worden door een natuurlijk beweegpatroon.

Bovendien wordt Neu5Gc na verloop van tijd van je cellen verwijderd, mits je het een periode niet binnenkrijgt via de voeding. Aangezien zoogdierenvlees niet vaak op het menu van de oermens stond, kreeg hun lichaam de kans om de ingebouwde Neu5Gc te verwijderen.

Maar hoe kom ik zonder zoogdierenvlees en zuivel dan aan voldoende eiwitten?

Er zijn voldoende andere eiwitbronnen. Zowel dierlijk als plantaardig. Goede dierlijke eiwitbronnen zijn eieren, insecten, vis, schaal- en schelpdieren en gevogelte. Plantaardige eiwitbronnen zijn noten, zaden, paddenstoelen, groente en zeewieren.

Wat moet ik onthouden?

Neu5Gc kun je als het Paard van Troje zien. Als deze suikermoleculen op je lichaamscellen worden ingebouwd sluizen ze lichaamsvreemde en ziekmakende bacteriën naar binnen die anders nooit zouden worden toegelaten. Het kan tot laaggradige ontsteking, klachten en Westerse welvaartsziekten leiden.

Eet liever niet te vaak zuivel of zoogdierenvlees. Als je het toch eens eet, zorg dan dat je daarvoor flink hebt bewogen. Zo wordt het Neu5Gc voor een groot deel verbrand in plaats van ingebouwd op je cellen. Want als je veel beweegt voor je maaltijd breek je de glycogeenvoorraden in de spieren en lever aan. Als je hierna dus na beweging eet worden de suikers (en suikermoleculen zoals Neu5Gc) afgebroken om deze voorraden te vullen in plaats van dat je deze suikermoleculen op je eigen lichaamscellen inbouwt.

Bronnen ter verdieping: 

1. Eleftheriou, P., Kynigopoulos, S., Giovou, A., Mazmanidi, A., Yovos, J., Skepastianos, P., … & Efterpiou, M. (2014). Prevalence of anti-Neu5Gc antibodies in patients with hypothyroidism. BioMed research international, 2014. 2. Eleftheriou, P., Kynigopoulos, S., Giovou, A., Mazmanidi, A., Yovos, J., Skepastianos, P., … & Efterpiou, M. (2014). Prevalence of anti-Neu5Gc antibodies in patients with hypothyroidism. BioMed research international, 2014. 3. t Hart, B. A. (2016). Why does multiple sclerosis only affect human primates?. Multiple Sclerosis Journal, 22(4), 559-563.4. Kuipers, R. S., & Pruimboom, L. (2016). Short comment on” A review of potential metabolic etiologies of the observed association between red meat consumption and development of type 2 diabetes mellitus”, by Yoona Kim, Jennifer Keogh, Peter Clifton. Metabolism: clinical and experimental, 65(1), e3.5. Hedlund, M., Padler-Karavani, V., Varki, N. M., & Varki, A. (2008). Evidence for a human-specific mechanism for diet and antibody-mediated inflammation in carcinoma progression. Proceedings of the National Academy of Sciences, 105(48), 18936-18941. 6. Samraj, A. N., Pearce, O. M., Läubli, H., Crittenden, A. N., Bergfeld, A. K., Banda, K., … & Varki, N. M. (2015). A red meat-derived glycan promotes inflammation and cancer progression. Proceedings of the National Academy of Sciences, 112(2), 542-547.7. Melamed, Y., Kislev, M. E., Geffen, E., Lev-Yadun, S., & Goren-Inbar, N. (2016). The plant component of an Acheulian diet at Gesher Benot Ya aqov, Israel. Proceedings of the National Academy of Sciences, 201607872. 8. http://www.kpnibelgium.com/wat-men-nog-niet-weet-over-de-echte-impact-van-vlees-op-ons-lichaam/ 9. https://nl.linkedin.com/pulse/waarom-topsporters-zoals-messi-vlees-aan-de-kant-schuiven-d-hav%C3%A9