Bijna ieder kind krijgt met trauma’s te maken, welk gevolg heeft dit voor later?

Hij liet krachtig zien dat ieder kind ‘emotioneel prematuur’ wordt geboren. De rijping van het brein en zenuwstelsel gaat buiten de baarmoeder namelijk nog een paar jaar door. Waar een dier op de savanne binnen een kwartier na de geboorte moet kunnen opstaan om te kunnen vluchten, moet het ook zelf snel kunnen eten en drinken.

Een mensenkind is daarentegen in de eerste jaren compleet afhankelijk van de (liefdevolle) zorg van zijn/haar verzorgers. Daarom is het voor een goede gezondheid later in het leven zo belangrijk dat het hechtingsproces in de eerste levensjaren goed verloopt. In de basis heeft een kind veiligheid en lichaamscontact nodig van een emotioneel aanwezige ouder (of een ander lid van de Tribe).

Toch krijgt bijna ieder kind met trauma’s te maken. Een trauma met een grote T ontstaat als een kind slechte en nare dingen meemaakt, terwijl een trauma met een kleine t het gevolg is van de goede dingen die het kind onvoldoende heeft gekregen (maar die evolutionair wel werden verwacht, zoals lichaamscontact, veiligheid en emotionele verbondenheid).

Verbondenheid of authenticiteit?

Bij grote interne stress moet het kind (onbewust) kiezen tussen verbinding en authenticiteit. Om te overleven is verbondenheid noodzakelijk, dus gaat het automatisch ten koste van de authenticiteit. Het is een soort evolutionaire ruilhandel om boven alles maar in leven te blijven.

Concreet: het kind verliest beetje bij beetje het contact met zijn authentieke zelf.

Om verbonden te blijven – en dus als kind in leven te blijven - krijgt het verbonden zijn met anderen voorrang boven de eigen behoeftes.

Op langere termijn raak je zo vervreemd van je authentieke zelf. Je gaat in het hoofd overleven en verliest het contact met je hart en de onderbuik, waaronder de intuïtie. Je bent het contact verloren met jezelf en bent vooral bezig met het pleasen van anderen. Je vindt het dan belangrijk dat iedereen je aardig vindt.

Onbewust kronkel je om de onvoorwaardelijke liefde te krijgen die je als kind hebt gemist.

Denken gaat het voelen domineren. Allerlei verslavingen treden op, of dit nu roken, alcohol drinken, overeten, seks, TV-kijken of hard werken is (ook ik ben jaren een workaholic geweest).

Later in het leven worden mensen dan vaak met fysieke en mentale symptomen uitgedaagd om deze trauma’s weer in balans te brengen. Ook is er vaak sprake van mentale rigiditeit, dus starre overtuigingen met als doel van het oerbrein om weg van de pijn te blijven.

De paradox is alleen dat op de lange termijn mensen juist meer pijn (blijven) ervaren.

De oplossing ligt juist in de weg naar de innerlijke wond toe, zodat je hem kunt helen. Het is de weg terug naar contact en herverbinding met het authentieke zelf.

Compassie staat hierin centraal, dus compassie voor het innerlijke kind met de pijnstukken dat in jezelf leeft. In essentie gaat het om het (door)voelen van alles wat er in je leeft, zonder verzet en zonder oordeel.

Want pas als het er mag zijn, kan het weer vrij gaan stromen.

Een simpele oefening

Een simpele oefening die ik de afgelopen maanden van Gabor heb geleerd is als volgt (want ook ik moest aardig aan de bak met mijn emotionele onvolwassenheid als gevolg van mijn eigen trauma’s):

Wees jezelf bewust als er heftige emoties optreden. Meestal reageren we namelijk reflexmatig afwerend vanuit het ego, maar juist hier kan bewustzijn van waarde zijn om deze reflex op te merken. Hevige emoties zijn altijd een trigger in het nu op iets uit het verleden, dus op eerder doorgemaakt trauma, of dit nu met een grote of een klein t is.

Merk op wat er in je lichaam gebeurt en voel waar je in het lichaam een sensatie merkt. Ga hier met je aandacht – of ademhaling heen – zonder de noodzaak om iets te veranderen. Geef het ruimte en laat het er zijn.

Je kunt een stap verder gaan door jezelf te vragen ‘Wanneer heb ik dit gevoel of deze sensatie eerder in mijn leven meegemaakt?’ of ‘Wat is de eerste keer in mijn leven dat ik dit gevoel of deze emotie heb ervaren?’.

In veel gevallen komt er dan een herinnering boven van een eerdere ervaring (meestal in de kindertijd) en ook hier mag dan ruimte voor compassie zijn. Je hoeft het niet te veranderen of te fixen, maar alleen met het bewustzijn ruimte bieden voor datgene wat er in jou speelt.

Dus geef het innerlijk kind de ruimte en veiligheid om te (door)voelen wat er toen speelde, zonder weg te hoeven vluchten of het af te dekken met dysfunctionele copingmechanismen die ik hierboven heb benoemd.

Blijf bij de sensatie zonder het te willen veranderen en ervaar c.q. voel wat er in jou gebeurt.

That’s it.

Probeer hier vooral deze week voor jezelf eens mee te spelen. Start met meer bewustzijn, dus alleen al het opmerken van (hevige) emoties is al een goede eerste stap.

Zo werken we als collectief aan traumaheling en zijn we binnen korte tijd allemaal een verlichte Boeddha ;)

Ook hier een stukje humor als medicijn, want blijf in dit proces ook vooral lief en zacht voor jezelf. Persoonlijk lukt het me steeds beter om achteraf om mijn disproportionele emotionele reacties te lachen. Hiermee bedoel is niet mezelf uitlachen, maar wel meer vanuit compassie alles in jezelf kunnen aankijken en omarmen (en dan dus zelfs kunnen lachen om de minder mooie kanten, want juist deze tegenpolen zorgen voor de magische balans die ons mens maakt, toch?).

Voed jezelf beter op alle niveaus

Werken aan trauma’s of negatieve overtuigingen zorgt voor minder emotioneel gif. Het zuivert zo je systeem van binnenuit. Of beter gezegd: je belast je systeem minder van binnenuit.

Natuurlijk is het even belangrijk om jezelf ook dagelijks van buitenaf goed te voeden. Besef dat er bij iedere hap macht ligt, want het kan voeding of vulling zijn. Het kan ontstekingen remmen of stimuleren. Het kan bindweefsel versterken of verzwakken.

Masterclass  Eet OERsterk en versterk jezelf met iedere hap