Op vaste tijden eten beter of fabel?

                                    Onze genen staan nog steeds in de ‘prehistorische stand

In het blad ‘Fit met voeding’ nummer 5 2023 staat een artikel over laat tafelen en de gevolgen hiervan.

Zeker in de vakantie eten we niet op gezette tijden, ook de mensen die onregelmatige werktijden hebben niet. Is dit erg? Ik ben persoonlijk van mening van niet, waarom, dit ga ik in deze blog uitleggen.

Onze genen en spijsverteringskanaal staan nog steeds in de ‘prehistorische stand’, dit wordt vaak vergeten of niet meegenomen in een onderzoek. Denkt u dat onze verre voorouder de jager-verzamelaar de tijd bij hield wanneer hij kon eten, laat staan op gezette tijden at? Er is wel wat veranderd in ons lichaam door de evolutie. Onze hersenen zijn groter geworden en de darmen kleiner. Dit komt met namen omdat we meer vis eten (vetzuren) en vlees (eiwit en proteïnen) gingen eten. Tot aan de ontwikkeling van de eerste boeren, at de jager-verzamelaar gezonder en gevarieerde dan de eerste boer en zeker wat wij nu tot ons nemen. Wanneer deze ook nog in een ongewenste tijd zet gegeten wordt, komen de kilo’s er zeker aan.

Een oude zegswijze uit de natuurgeneeskunde ‘Ontbijt als een keizer, lunch als een koning en dineer als een bedelaar, dat laatste slaat het de spijker op zijn kop!

Ik citeer een stukje van het artikel Laat tafelen’ uit Fit met voeding.

“Zo stelden onderzoekers van de Northwestern University of Illinois (VS) in 2009 op basis van een dierproef vast dat eten in de avonduren onevenredig bijdraagt aan toename van het gewicht. Dit was het eerste onderzoek in zijn soort dat bevestigde wat al langer gedacht werd: namelijk dat het tijdstip van eten mogelijk belangrijker is dan het aantal calorieën dat wordt ingenomen.

In het onderzoek ontvingen muizen die hetzelfde voer kregen en dezelfde hoeveelheid beweging, hun voer op verschillende tijdstippen van de dag. De muizen die op momenten van de dag te eten kregen die ze niet gewend waren, kwamen tweemaal zoveel aan als de muizen die op normale tijden aten. Dit onderzoek was vooral opgezet om meer inzicht te verkrijgen in het fenomeen dat mensen met onregelmatige werktijden (en dus onregelmatig eettijden) vaak zwaarder zijn. Maar de uitkomsten zijn eenvoudig door te trekken naar vakantiegangers die onregelmatig eten.”

Dit riep bij mij vraagtekens op, eten muizen die vrij in de natuur lopen ook op gezeten tijden? Kunnen zij klok kijken? 

   De jager-verzamelaar at echt niet op gezette tijden, laat staan een ontbijt.

DAN
“Britse onderzoekers bevestigden op hun beurt dat het gezonder is een stevige lunch te nuttigen dan een uitgebreid avondmaal. Ze deden onderzoek bij tachtig vrouwen die een afvalprogramma volgden. De vrouwen hadden allen overgewicht (BMI tussen 27 en 35 kg/m²) en waren in de leeftijd van 18 tot 45 jaar. Ze werden willekeurig in twee groepen verdeeld en kregen het advies om hun hoofdmaaltijd als lunch of als diner te nuttigen. Ze deden dit gedurende een periode van twaalf weken. Er waren 69 vrouwen die de studie voltooiden.
Hoewel bij de vrouwen in beide groepen een vermindering van het lichaamsgewicht werd gezien, was de gewichtsafname bij de vrouwen die de lunch als hoofdmaaltijd hadden significant groter dan bij de vrouwen die 's avonds de grootste maaltijd tot zich namen. Hetzelfde gold voor de BMI en de mate van insulineresistentie. Kortom: wie wil afvallen, kan beter stevig lunchen dan 's avonds uitgebreid tafelen."

Dit Brits onderzoek zit logische in elkaar, maar of de jager-verzamelaar en onze dieren in de natuur ook zo dachten-denken om het avondmaal licht te houden is een 2^e.  Het is voornamelijk wat je eet in de avond en in deze moderne tijden zijn bijna alle maaltijden te hoog in (simpele) zware koolhydraten. Die alleen vullen ipv voeden en je gewicht laten toenemen omdat je minder lang verzadigd blijft.

De jager-verzamelaar at echt niet op gezette tijden, laat staan een ontbijt. Men kan zich afvragen “is het ontbijt wel ons eerste voedsel? “ Waar is dat op gebaseerd? Sterker nog, men was nooit zeker van wat je eerste maaltijd was, laat staan de 2 of 3^e. Ons lichaam is daar op ingesteld, op overleven. En aangezien onze genen nog steeds in de ‘prehistorische stand’ staan, ben ik van mening dat op vaste tijden eten onzin is, het gaat erom wat je eet! Wel ben ik van mening dat je beter na 19:00 uur minder tot niets kan eten, ook je lichaam gaat met de kippen op stok. In het Boeddhisme is dat gebruikelijk, zij doen aan nachtvasten.

De Amerikaanse journalist Steve Hendricks, van wie het boek "The Oldest Cure in the World: Adventures in the Art and Science of Fasting" is.  duikt in de geschiedenis, wetenschap en praktijk van vasten, een eeuwenoude remedie. Wanneer moeten we eten, en wanneer niet? De antwoorden op deze eenvoudige vragen zijn niet wat u zou verwachten. Zoals Steve Hendricks laat zien in The Oldest Cure in the World: als je lang genoeg stopt met eten, zet je cellulaire reparaties in gang die veroudering kunnen vertragen en ziekten zoals diabetes en hoge bloeddruk kunnen voorkomen en omkeren. Vasten heeft de levens van mensen met epilepsie, astma en artritis verbeterd.

Maar voor zo’n elegante en effectieve behandeling heeft vasten een verrassend lange en beladen geschiedenis achter de rug. Vanaf de vroegste dagen van de mensheid en de Griekse vaders van de geneeskunde, via de vastende heiligen van het christendom en een negentiende-eeuwse arts wiens verbazingwekkende veertig dagen vasten op een podium in New York City het moderne tijdperk van therapeutisch vasten inluidde, neemt Hendricks de lezer mee op een rijk en veelomvattend tour. De rode draad door Hendricks' eigen avonturen op het gebied van vasten, waaronder een verblijf in een luxe vastenkliniek in Duitsland en in een meer spartaanse vastenkliniek dichter bij huis in Noord-Californië. Dit is een speelse, inzichtelijke en overtuigende verkenning van ons lichaam en wanneer we het wel en niet moeten voeden.verscheen,. Dit bevordert namelijk de herstel- mechanismen van het licha

Ons lichaam is voortdurend bezig met het repareren en vervangen van beschadigde cel-onderdelen, zoals defect DNA. Gebeurt dit niet, dan kan dat degene ratieve ziekten in de hand werken. Deze reparaties vinden meestal in een zeer laag tempo plaats, omdat het lichaam druk is met andere taken: zoals het verteren van onze maaltijden, het verwerken van de voedingsstoffen uit die maaltijden en het aan het werk zetten van die voedingsstoffen in cellen overal in ons lichaam.

'Als we geregeld fasten, profiteert het lichaam van de onderbreking van al dat zware werk en gebruiken onze cellen de onderbreking om hun reparaties op te voeren', fasten bevordert namelijk de herstel- mechanismen van het lichaam aldus Hendricks."

1. Roel H. Boeddha's kookboek. Gezond, energiek en slank door het leven. NEXT Company, 2018

2. Obesity 2009; 17(11):2100-2102

3. Am J Clin Nutr 2016; 104(4):982-989 

4. Hendricks S. Are late dinners making us sick? New research says yes. Salon, 9 oktober 2022 

In de serie van de NTR ‘het verhaal van Nederland’ deel 1, wat o.a. ook over de jager-verzamelaar gaat, komt ook naar voren dat zij gezonder en beter aten dan de eerste boer. Moeite waard om deze aflevering te gaan kijken.  Maar wat aten zij?